Động lực phát triển xe điện đang ở mức cao nhất mọi thời đại, với sự quan tâm mạnh mẽ của người tiêu dùng đã thúc đẩy các OEM lớn và nhỏ chuyển đổi phương tiện của họ sang động cơ điện. Nhưng với sự ồn ào đi kèm với rất nhiều sự nhầm lẫn.
Các loại phương tiện
Thị trường xe điện (EV) toàn cầu là một phần nhỏ trong tổng thị trường ô tô, nhưng điều đó dự kiến sẽ thay đổi và nhanh chóng. Theo Boston Consulting Group , thị phần toàn cầu của xe điện đã tăng từ 8% vào năm 2019 lên 12% vào năm 2020 – và công ty dự kiến rằng xe điện sẽ chiếm hơn một nửa tổng số xe hạng nhẹ được bán ra vào năm 2026.
Xe điện thực chất là một thuật ngữ ô dù. Trên thực tế, có một số loại EV. Tất cả đều sử dụng điện cho ít nhất một số hoạt động của chúng, nhưng đó là điểm khá giống nhau. Ngày nay, có bốn loại chính, được liệt kê ở đây dựa trên nguồn pin:
- Xe điện hybrid nhẹ: MHEV cải thiện khả năng tiết kiệm xăng bằng cách sử dụng pin 48V và động cơ điện khiêm tốn để tăng hiệu suất của động cơ đốt trong (ICE). Không giống như xe điện hybrid, MHEV không chỉ chạy bằng năng lượng điện, mặc dù ICE có thể tắt trong quá trình phanh, gấp và dừng. Ngoài ra, ngay cả khi tắt ICE, động cơ điện vẫn có thể cung cấp năng lượng cho các tính năng không cần thiết như điều hòa không khí hoặc sưởi ghế.
Theo nguồn tin Vinfast
Xe hybrid nhẹ – còn được gọi là hybrid 48 volt hoặc MHEV (xe điện hybrid nhẹ) – có một động cơ đốt trong hoạt động chủ yếu. Động cơ điện sẽ hoạt động khi lượng nhiên liệu được đốt cháy lớn, đặc biệt trong quá trình khởi động và quá trình tăng tốc.
Đối với một chiếc xe hybrid nhẹ, motor điện có nhiệm vụ hỗ trợ cho động cơ đốt trong, thường vào lúc khi xe bắt đầu di chuyển và động cơ cần sinh một lượng công đủ lớn để thắng lực ma sát nghỉ.
Điều này giúp những chiếc xe hybrid nhẹ có thể giảm lượng tiêu thụ nhiên liệu, vì động cơ đốt trong không phải làm việc cật lực để làm chiếc xe bắt đầu di chuyển. Pin được tự động sạc lại với cơ chế sử dụng phanh tái tạo (regenetive braking). Xe hybrid nhẹ không cần phải cắm sạc.
2. Xe điện hybrid : HEV là loại xe hybrid phổ biến nhất và cũng tồn tại lâu nhất. HEV có hai hệ thống truyền động: động cơ chạy bằng nhiên liệu và động cơ điện với pin lớn hơn. Khi xe khởi động, đầu tiên nó lăn bánh dưới nguồn điện. Sau đó, ngay khi xe đạt được tốc độ, động cơ xăng sẽ khởi động. Hệ thống máy tính trên xe sẽ xác định thời điểm nên sử dụng điện hoặc khí đốt. Ngoài ra, người dùng không cắm HEV. Thông qua một quá trình được gọi là “phanh tái tạo”, pin điện của ô tô sẽ được sạc lại một chút mỗi khi người lái chạm vào phanh. Toyota Prius là HEV nổi tiếng nhất.
3. Xe điện hybrid plug-in : PHEV phân chia sự khác biệt giữa xe điện chạy bằng pin (BEV, mô tả bên dưới) và HEV. Giống như BEV, PHEV có động cơ điện được sạc lại qua phích cắm bên ngoài. Và giống như HEV, chúng cũng có ICE dựa trên nhiên liệu. Một điểm khác biệt lớn so với các HEV là PHEV có thể di chuyển một quãng đường khá xa chỉ với năng lượng điện – khoảng 20 đến 30 dặm – do kích thước pin tăng lên và khả năng sạc lại từ lưới điện của chúng. Ví dụ về PHEV bao gồm các biến thể của Toyota Corolla và RAV4, Volvo XC40 và BMW 3-Series.
Theo nguồn tin Vinfast
Cũng giống như xe hybrid nhẹ, xe hybrid sạc điện có cả động cơ đốt trong và motor điện. Tuy nhiên sự khác biệt là hai động cơ này có thể hoạt động độc lập với nhau. Xe hybrid sạc điện cũng sử dụng công nghệ phanh tái tạo để nạp điện cho bộ pin, nhưng điểm mấu chốt là người dùng cũng có thể cắm sạc từ nguồn điện bên ngoài để nạp điện.
Có thể bạn không hiểu tại sao lại phải cắm sạc ở ngoài, trong khi bộ pin hoàn toàn có thể được sạc khi sử dụng động cơ đốt trong. Nhưng đó chính là vấn đề, nếu sạc bộ pin ở ngoài, chúng ta sẽ không cần sử dụng động cơ đốt trong, qua đó tiết kiệm nhiên liệu tối ưu hơn so với xe hybrid nhẹ.
Thêm vào đó, vì xe hybrid sạc điện có thể hoàn toàn chạy bằng motor điện, việc di chuyển nội đô hay trong quãng đường ngắn sẽ không tạo ra bất cứ khí thải nào. Nhưng đến cuối tuần, khi bạn muốn đi chơi xa, bạn có thể đổ xăng và đi bất cứ nơi nào bạn muốn. Chính vì lý do này, xe hybrid sạc điện được coi là thân thiện với môi trường hơn so với xe hybrid nhẹ, vì bạn chỉ cần sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi thật sự cần.
4. Xe điện chạy pin : BEV chạy hoàn toàn bằng điện, nghĩa là BEV không có ICE, không có bình nhiên liệu và không có ống xả. Thay vào đó, nó có một hoặc nhiều động cơ điện chạy bằng pin lớn hơn trên bo mạch. Người dùng sạc pin qua ổ cắm ngoài. BEV hiện đang tồn tại ở một số hình thức, bao gồm ô tô, xe buýt, xe máy và xe tay ga, và thậm chí cả thuyền. Các BEV bán chạy nhất trên toàn cầu bao gồm Tesla Model 3 và Model Y, SAIC-GM-Wuling Hongguang Mini, Nissan Note, VW ID.3 và Renault Zoe, Vinfast
Theo nguồn tin:
Không giống như động cơ đốt trong, một chiếc xe điện sử dụng năng lượng từ pin thay vì năng lượng sinh ra trong quá trình đốt nhiên liệu. Dung lượng của pin sẽ quyết định phạm vi hoạt động của một chiếc xe điện.
Một chiếc xe thuần điện chỉ hoàn toàn sử dụng dòng điện từ pin, không có động cơ đốt trong và không hề tạo ra khí thải. Lượng phát thải của chiếc xe chỉ phụ thuộc vào cách sản xuất ra dòng điện mà chiếc xe sử dụng, do đó dòng xe này được coi là thân thiện tối đa với môi trường.
Tuy nhiên, điều mà mọi người quan ngại nhất đó là phạm vi hoạt động của xe thuần điện. Sự lo lắng này tới nay đã không còn cơ sở, vì hầu hết xe điện bán ra thị trường có phạm vi hoạt động khoảng 285km và hầu hết người dùng chỉ lái xe ít hơn 100km mỗi ngày.
Lo lắng thứ 2 là thời gian sạc pin vì xe điện mất nhiều thời gian hơn để nạp năng lượng so với xe sử dụng động cơ đốt trong. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng xe như một phương tiện hàng ngày, bạn hoàn toàn có thể sạc pin khi trở về nhà. Xe hơi sẽ lại đầy pin khi bạn thức dậy vào sáng hôm sau.
Tuy vậy, điểm yếu này khiến cho các xe thuần điện chưa thật sự thích hợp để đi du lịch hay di chuyển quãng đường dài, vì hệ thống trạm sạc chưa phát triển kịp để đáp ứng.
Những chiếc xe điện có thể cải thiện điểm yếu này bằng việc trang bị thêm một máy phát cỡ nhỏ chạy xăng, với nhiệm vụ cung cấp điện cho pin khi sắp hết pin. Trong một chiếc xe điện, máy phát này sẽ không trực tiếp cung cấp năng lượng cho động cơ, bởi vì nếu có sẽ biến chiếc xe thuần điện trở thành xe chạy động cơ hybrid.
Một loại thứ năm tồn tại, nhưng chủ yếu vẫn là một công trình đang được hoàn thiện: xe điện chạy bằng pin nhiên liệu. FCEV chạy bằng động cơ điện chạy bằng pin, nhưng có một điểm khác biệt – nó được sạc bằng hydro, thay vì điện và tự sản xuất điện.
Nguồn tham khảo: Vinfast, aptiv